Op 1 december 1966 vond de eerste bijeenkomst van de Avondzusterkring plaats. Ds. Keyser had haar intrede gedaan in Haren, de verhuisdozen waren nauwelijks uitgepakt, of zr. Els van der Zwaag stond op de stoep met de woorden: “Dominee, ik vind dat er een tweede zusterkring moet komen voor de jonge vrouwen.” En zo kwamen 9 zusters bijeen op de eerste december. Een van deze zusters van het eerste uur was zr. Lidy Woudsma-Lutgendorp. Op de tweede bijeenkomst was daar zr. Marie Kuipers-Prins uit Zuidlaren. Deze twee zusters zijn veertig jaar lid en hebben allebei bestuursfuncties vervuld: zr. Woudsma afwisselend secretaresse en penningmeesteresse (tot nu toe) en zr. Kuipers eerst als secretaresse en vele jaren als voorzitster. Bij de jublieumviering op 4 februari hebben we deze twee vrouwen, die de zusterkring hebben gedragen, in de bloemetjes gezet.
De eerste bijeenkomst stond o.l.v. ds. Keyser en zij hield een inleiding over het doel van een zusterkring.
1. Verdieping van het persoonlijk geloofsleven
2. De zusterkring als voorportaal van de gemeente: thema’s behandelen op godsdienstig, politiek en maatschappelijk terrein
3. Dienstbaar zijn aan de gemeente
4. Oecumenische contacten leggen met andere vrouwengroepen in Haren
Ik denk dat we nog steeds achter deze uitgangspunten staan. Alleen met de oecumenische contacten is, zeker de laatste decennia, weinig gedaan. In de eerste jaren vormde de rubriek ‘Oecumene’ een vast punt op de agenda. Om de beurt verzamelden de zusters oecumenisch nieuws in de vorm van krantenknipsels. Het was de begintijd van de oecumene. De eerste gastarbeiders kwamen naar ons land. De Islam deed zijn intrede.
Om de oecumene gestalte te geven, werden predikanten van de verschillende kerken in Haren uitgenodigd om over hun kerk en geloof te praten. Ook de Middagzusterkring en de bijbelkring werden dan uitgenodigd. Zo kwam dominee Van Wijnen vertellen over Vrijzinnigheid en als dank voor zijn lezing kreeg hij een doos sigaren! Ook de veranderingen binnen de Katholieke kerk kwamen aan de orde.
Er zijn bijeenkomsten geweest, over en weer, met de Zusterkring in Groningen, met de kring Zeerijp-Zijldijk en de jonge kring Haren ging op bezoek in Emmen. Volgens het verslag waren de dames pas om 23.45 uur terug in Haren!
Er was een plan de respectievelijke echtgenoten 2x per jaar uit te nodigen. Enkele keren kwamen de mannen meepraten. Dit heeft niet zo lang stand gehouden.
De avonden werden meestal verzorgd door de eigen leden en ds. Keyser was de grote inspirator. Over het algemeen waren het vrij zware onderwerpen en, ook door het kleine aantal leden, werd er veel gediscussieerd. Ik las in een verslag: “het was allemaal erg moeilijk en er werd veel door elkaar heen gepraat!”
In de eerste notulen worden de namen vermeld met mevrouw, dus mevrouw Woudsma en mevrouw Kuipers. Later werd dit zr. Woudsma en de laatste jaren soms alleen de voornaam.
Op 22 februari 1968 kwamen beide zusterkringen bijeen in het nieuwe kerkgebouw en ook de zusters van Groningen waren voor deze gelegenheid uitgenodigd. Als geschenk namen ze een pakketje theedoeken mee! Heel welkom, zo’n praktisch cadeau in 1968.
Drie jaar na de oprichting waren de leden pessimistisch gestemd over het voortbestaan van de kring. De opkomst was ronduit slecht, soms maar 5 leden. Het waren jonge moeders, soms was er een kind ziek of manlief had een vergadering en dan was er geen oppas.
Men besluit leden te werven via persoonlijke bezoekjes. Ook besluit de kring zich meer praktisch op te stellen. Er gaat een brief uit naar de kerkenraad, met het voorstel maandelijks een koffieuurtje te organiseren na afloop van de dienst. Ook vraagt de kring geld voor het opknappen van de Vreehof. De kerkenraad reageert positief. De Huishoudelijke Commissie wordt ingesteld. De Vreehof wordt geschilderd door de Jongerenkring en zr. Dassel ontwerpt een wandkleed, waar de zusters vele avonden gezamenlijk aan hebben gewerkt. Ook komen er nieuwe gordijnen. De kleine kring heeft in de eerste jaren ook bijeenkomsten gehouden ‘op zolder’, de ruimte die nu in gebruik is als zondagsschoolkamer.
Een bloemlezing aan onderwerpen uit de eerste jaren:
*Moet een christenvrouw aan politiek doen; *Godsdienstige opvoeding; *Sexuele opvoeding;
*Ontwikkelingshulp; *Milieuhygiene; *Nieuwe levensstijl; *Euthanasie; *Vivisectie; *Vredesweek en IKV; *Kernbewapening; *Open gemeentemodel en *Stad op de berg.
U ziet: alle items van de 70er-jaren kwamen aan bod.
Maar ook: *Cultuuroverdracht in het gezin; *De vrouw in de kunst; *De taak van de predikant, hoe bereiken we de slapende leden en voert de kerkenraad beleid en wat merken we ervan?
O.l.v. Antoinette Craandijk worden geregeld nieuwe liederen ingestudeerd om te zingen in speciale diensten.
Een onderwerp dat veel stof doet opwaaien, is de diaserie: Mieke, ben je er nog.
Mieke is huisvrouw, haar man werkt hele dagen en de achtjarige dochter zit op school. Naast het huishouden sport Mieke veel, maar ze is niet tevreden met haar bestaan. Dan kan ze de kantine in de sporthal pachten. Mieke is meteen heel enthousiast en slaat aan het rekenen. Er moet wel geïnvesteerd worden. Haar man zegt: “Nee, geen sprake van, daar steek ik geen geld in.”
Wat een discussie barstte er los: “Wie moet er dan koken.” “Wat ongezellig voor die man,” enz. Tien jaar later zijn de dia’s opnieuw vertoond. De meningen zijn intussen wat genuanceerder. Toch zegt er iemand: ”Wat een drammer van een vrouw” En een ander: “Ik ben blij met mijn baan buitenshuis, naast het huisvrouw zijn.”
Heel veel boekbesprekingen zijn er gehouden: over Menno Simons en Maarten Luther, Winnie Mandela, Maarten Luther King, Johann Sebastian Bach, Elie Wiesel, Bonhoeffer, Annie Mankes-Zernike, Henri Nouwen en nog heel veel meer.
En dan de reisverhalen, al of niet met dia’s of een video. Zusters namen ons mee naar Oost-Europa en Rusland, Amerika, Canada en Nieuw-Zeeland, Scandinavie, Finland en de Noordkaap, Israel, Indonesie en Zuid-Afrika. En nog steeds zijn we niet uitgereisd. Morgen vertrekt er een van ons naar Nieuw-Zeeland en volgende maand gaat een zuster naar Vietnam!
Ik noem nog wat onderwerpen uit latere jaren: *Haren-Kirambo, *Ouder worden, *New-Age, *Bloemen en planten in de bijbel, *Heeft het gezin nog toekomst, *Islam, *Opnieuw op zoek naar geloof en inspiratie, *Het gebed, *Creatief met taal, *Armoede in Nederland, *Taize, *Respect, *de Koran, *Iconen, *Groninger Gasthuizen, *de Broederschapshuizen Elspeet en Fredeshiem, *Herinneringskamp Westerbork, *de Mattheus Passion.
De laatste jaren worden we wat consumptiever: steeds vaker wordt er een inleiding gehouden door iemand van buiten de kring. Dit heeft te maken met de groei van de zusterkring en het ouder worden van de leden.
Projecten en goede doelen.
Al vanaf 1970 heeft de Avondzusterkring een spaarpotje, bestemd voor de Vrouwenzendingshulp. Dan zijn er vele babypakketten gemaakt en kaarten geschreven voor Amnesty International, ten behoeve van vrouwelijke gevangenen. In 1999 is een rommelmarkt gehouden om bij te dragen aan de kosten van de herinrichting van de Voorhof.
Advent- en paasvieringen
Ieder jaar is er in eigen kring een paasviering, verzorgd door enkele leden.
De adventsavond wordt al vele jaren samen met de gemeente gevierd, georganiseerd door de zusterkring, eerder door de beide zusterkringen. Af en toe is er een kerstspel opgevoerd: Vrouwen bij de put, in 1973, met ook een uitvoering in Groningen. Drie wijzen uit het westen, Wij vrouwen van Bethlehem en De achtste dag, in 1998.
Wandelingen en reisjes
Het seizoen wordt in mei afgesloten met een wandeling, die helaas de laatste jaren korter wordt. Zo wandelden we vele malen in Haren, maar ook in Groningen, Paterswolde, Norg, Zuidlaren, Gasselte en Tynaarlo.
Eind augustus of begin september is er HET REISJE. De zusters vertrekken per auto naar een onbekende bestemming, een bestemming alleen bekend bij de twee organisatoren van de dag.
Alle bezienswaardigheden in Groningen en vele bestemmingen in Drenthe en Friesland zijn intussen met een bezoek vereerd. Oud-leden werden bezocht in Grou, Hindelopen, Harlingen en op Texel. Een vaste traktatie gedurende vele jaren: De pruimen van Fiep. De dag eindigt altijd met een gezellig etentje.
Hoogtepunten in het bestaan van de Avondzusterkring zijn de viering van het 10-jarig bestaan op 2 februari 1977, met oud-leden, afgevaardigden van de Middagzusterkring en kerkenraad. Bij die gelegenheid hield zr. Ledeboer-Bitter een lezing, getiteld: De vrouw in de maatschappij – toen en nu : over de emancipatie van de vrouw. Ook mannen hebben zich ingespannen voor de emancipatie van de vrouw, zoals professor Van Oven. Een gezegde uit die tijd luidt: “Wat Drees is voor de oudjes, is Van Oven voor de vrouwtjes”.
Op zondag 23 november 1986 vierden we 50 jaar Middagzusterkring, 20 jaar Avondzusterkring en 20 jaar ds. Keyser in Haren. Een feestelijke dag, met een maaltijd hier in de kerk, verzorgd door de Jongerenkring.
Het 25-jarig en 30-jarig bestaan werden in eigen kring gevierd met een gezellig programma.
Nu bij het 40-jarig jubileum wil ik ook de namen noemen van de zusters, die zijn overleden en wel:
Zr. Homan, Kea Wolf, Wikjen Zwart, Lotte Kooistra, zr. Dubois, Truus Daalman, Tine Jansen en Fiep Bakker. Ze hoorden bij onze kring en ze worden gemist.
Ieder jaar bezoeken zusters van de kring Haren de regionale Studiedag, de Federatiedag van zusterkringen in het GDS-gebied en de tweedaagse Elspeetconferentie van de LFDZ.
In 1999 kwamen de laatste leden van de Middagkring naar de Avondkring en wel zr. Klamer, zr. Jansen en zr. Haaijer, die al enkele jaren lid was van beide kringen.
Momenteel zijn zes leden van de gemeente Groningen lid van de zusterkring in Haren.
Tot slot: sinds september 2006 is de avondkring een middagkring. Een bloeiende kring van 25 vrouwen, de grootste zusterkring in het GDS-gebied. De onderlinge band is hecht en warm. Velen zijn actief binnen de gemeente, voor anderen is de zusterkring de enigeband met de gemeente. Op 4 februari hebben we het 40-jarig jubileum van de Avondzusterkring gevierd; blijft het feit, dat er sinds 1936 – dus 70 jaar lang – onafgebroken een Doopsgezinde zusterkring is in Haren.
Fenna Tilstra-de Haan